Commons:Bölgeye göre telif hakkı kuralları/Türkiye

From Wikimedia Commons, the free media repository
Jump to navigation Jump to search
This page is a translated version of a page Commons:Copyright rules by territory/Turkey and the translation is 86% complete. Changes to the translation template, respectively the source language can be submitted through Commons:Copyright rules by territory/Turkey and have to be approved by a translation administrator.
Outdated translations are marked like this.

Bu sayfa, eserlerin Wikimedia Commons'a yüklenmesiyle ilgili Türkiye'nin telif hakkı kuralları hakkında bir genel bakış sunar. Türkiye kaynaklı herhangi bir çalışmanın Wikimedia Commons'a yüklenebilmesi için hem Türkiye'de hem de Amerika Birleşik Devletleri'nde kamu malı olması veya ücretsiz bir lisansla erişilebilir olması gerektiğini unutmayın. Türkiye'den bir eserin telif hakkı durumu hakkında herhangi bir şüpheniz varsa, açıklama için ilgili yasalara bakın.

Arka plan

Modern Türkiye Cumhuriyeti, 1923'te Osmanlı İmparatorluğu'nun ardılı olarak kuruldu.

Türkiye, 1 Ocak 1952'den beri Berne Sözleşmesi, 26 Mart 1995'ten beri Dünya Ticaret Örgütü ve 28 Kasım 2008'den beri WIPO Telif Hakkı Sözleşmesi'nin bir üyesidir.[1]

2018 itibariyle, Birleşmiş Milletler'in bir kuruluşu olan Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO), Fikri ve Sanat Eserleri ile ilgili 5 Aralık 1951 tarih ve 5846 Sayılı Kanun'u listelemiştir. (Anayasa Mahkemesi'nin 17 Temmuz 2020 tarih ve 2020/29 sayılı kararına kadar değiştirilmiştir) ana fikri mülkiyet kanunu Türkiye yasama organı tarafından kabul edilmiştir.[1] WIPO, bu yasanın metnini WIPO Lex veritabanında tutar.[2]

Genel kurallar

“5 Aralık 1951 tarih ve 5846 sayılı Kanun (Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi'nin 17 Temmuz 2020 tarih ve 2020/29 sayılı kararı ile değişik şekliyle)” kapsamında,

  • Bir eserin sahibi, onu meydana getirendir. Bir işlenmenin ve derlemenin sahibi, asıl eser sahibinin hakları mahfuz kalmak şartıyla onu işleyendir.[5846/1951 8. Madde]
  • Mali hakları kullanma yetkisi münhasıran eser sahibine aittir. Aralarındaki özel sözleşmeden veya işin mahiyetinden aksi anlaşılmadıkça; memur, hizmetli ve işçilerin işlerini görürken meydana getirdikleri eserler üzerindeki haklar bunları çalıştıran veya tayin edenlerce kullanılır. Tüzel kişilerin uzuvları hakkında da bu kural uygulanır. Bir eserin yapımcısı veya yayımcısı, ancak eserin sahibi ile yapacağı sözleşmeye göre mali hakları kullanabilir.[5846/1951 18. Madde]
  • Koruma süresi eser sahibinin yaşadığı müddetçe ve ölümünden itibaren 70 yıl devam eder. Bu süre, eser sahibinin birden fazla olması durumunda, hayatta kalan son eser sahibinin ölümünden itibaren yetmiş yıl geçmekle son bulur. [5846/1951 27. Madde]
  • Sahibinin ölümünden sonra alenileşen eserlerde koruma süresi ölüm tarihinden sonra 70 yıldır. 12 nci maddenin birinci fıkrasındaki hallerde koruma süresi, eserin aleniyet tarihinden sonra 70 yıldır; meğer ki eser sahibi bu sürenin bitmesinden önce adını açıklamış bulunsun, ilk eser sahibi tüzelkişi ise, koruma süresi aleniyet tarihinden itibaren 70 yıldır. [5846/1951 27. Madde]
  • Koruma süresi eser sahibinin yaşadığı müddetçe ve ölümünden itibaren 70 yıl devam eder. Bu süre, eser sahibinin birden fazla olması durumunda, hayatta kalan son eser sahibinin ölümünden itibaren yetmiş yıl geçmekle son bulur.[5846/1951 27. Madde]
  • İlk eser sahibi tüzelkişi ise, koruma süresi aleniyet tarihinden itibaren 70 yıldır.[5846/1951 27. Madde]

Previous term

The original 1951 copyright law had a copyright term of 50 years before being extended to 70 years in 1995.

Korunmayan

Kısayol

Ayrıca bakınız: Commons:Unprotected works

Resmen yayımlanan veya ilan olunan kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, yönetmelik, tebliğ, genelge ve kazai kararların çoğaltılması, yayılması, işlenmesi veya her hangi bir suretle bunlardan faydalanma serbesttir. [5846/1951 31. Madde]

Lisans etiketleri

Ayrıca bakınız: Commons:Telif hakkı etiketleri

  • {{PD-Turkey}} 70 yıldan fazla bir süre önce yazarı ölen eserler ve 70 yıldan fazla bir süre önce yayınlanmış anonim eserler için.
  • {{PD-TR-currency}} Türk lirasına ait görseller için.
  • {{Legislation-TR}} Türkiye Cumhuriyeti'nde yayımlanmış mevzuatlar için.

Para birimi

Ayrıca bakınız: Commons:Currency

OK: Banknot ve madeni paraların elektronik ortamda çoğaltılmasına Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından aşağıdaki koşullarda izin verilir:[3][4]

  • Orijinal banknotların boyutunda çözünürlüğünün 72 dpi (dots per inch –2.54 cm başına nokta sayısını-) geçmemesi koşuluyla elektronik ortamda çoğaltılması ve;
  • Elektronik ortamda yapılan çoğaltmalarda, çoğaltmaların üzerine “ÖRNEKTİR GEÇMEZ” veya “SPECIMEN” ibaresinin; uzunluğu yapılan çoğaltmanın uzunluğunun en az %75'i, yüksekliği ise yapılan çoğaltmanın genişliğinin en az %15'i olacak şekilde, şeffaf olmayan (mat) ve banknotun hakim rengine zıtlık oluşturan bir renkte, çaprazlama olarak Arial veya Arial tarzına yakın bir yazı tipinde, çift taraflı çoğaltmalarda çoğaltmaların her iki yüzünde de yer alacak şekilde basılması uygundur.

Panorama özgürlüğü

Ayrıca bakınız: Commons:Freedom of panorama

OK {{FoP-Turkey}} “5 Aralık 1951 tarih ve 5846 sayılı Kanun (Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi'nin 17 Temmuz 2020 tarih ve 2020/29 sayılı kararı ile değişik şekliyle)” kapsamında,

  • Umumi yollar, caddeler ve meydanlara, temelli kalmak üzere konulan güzel sanat eserlerini; resim, grafik, fotoğraf ve saire ile çoğaltma, yayma, umumi mahallerde projeksiyonla gösterme, radyo ve benzeri vasıtalarla yayımlama caizdir. Bu salahiyet mimarlık eserlerinde yalnız dış şekle munhasırdır.
  • Üzerlerine, sahibi tarafından sarahaten menedici bir kayıt konulmuş olmadıkça güzel sanat eserleri, malikleri veya bunların muvafakatiyle başkaları tarafından umumi mahallerde teşhir edilebilir.
  • Açık artırma ile satılacak eserler umuma teşhir olunabilir. Umumi mahallerde teşhir edilen veya açık artırmaya konulan bir eseri sergi veya artırmayı tertip eden kimseler tarafından bu maksatlarla çıkarılacak kataloğ, kılavuz veya bunlara benzer matbualar vasıtasiyle çoğaltma ve yayma caizdir.

Bu hallerde, aksine yerleşmiş adet yoksa, eser sahibinin adının zikrinden vazgeçilebilir.

Yağlı ve suluboya tablolar; her türlü resimler, desenler, pasteller, gravürler, güzel yazılar ve tezhipler, kazıma, oyma, kakma veya benzeri usullerle maden, taş, ağaç veya diğer maddelerle çizilen veya tespit edilen eserler, kaligrafi, serigrafi, heykeller, kabartmalar ve oymalar, mimarlık eserleri, el işleri ve küçük sanat eserleri, minyatürler ve süsleme sanatı ürünleri ile tekstil, moda tasarımları, fotoğrafik eserler ve slaytlar, grafik eserler, karikatür eserleri, her türlü tiplemelerdir. Krokiler, resimler, maketler, tasarımlar ve benzeri eserlerin endüstriyel model ve resim olarak kullanılması, düşünce ve sanat eserleri olmak sıfatlarını etkilemez. [5846/1951 4. Madde]

See also Commons talk:Freedom of panorama/Archive 9#Turkey for a discussion about Turkish freedom of panorama.

Posta pulları

Ayrıca bakınız: Commons:Stamps

“5 Aralık 1951 tarih ve 5846 sayılı Kanun (Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi'nin 17 Temmuz 2020 tarih ve 2020/29 sayılı kararı ile değişik şekliyle)” kapsamında,

  • Memur, işçi ve işçilerin görevlerinin ifası sırasında yarattıkları eserlerdeki hakları, onları istihdam eden veya atayan; ancak bu kişiler arasındaki özel sözleşmeden veya işin niteliğinden aksi çıkarılamaz.[5846/1951 18. Madde]
  • İlk eser sahibi tüzelkişi ise, koruma süresi aleniyet tarihinden itibaren 70 yıldır.[5846/1951 27. Madde]

Bu nedenle pulların telif hakkı Türk hükûmetine aittir ve yayınlanmasından itibaren 70 yıl sürer. Bu nedenle, 70 yıl veya daha önce yayınlanmış herhangi bir pul (1 Ocak'tan önce yayınlanmıştır Expression error: Unrecognized punctuation character "{".}) kamu malıdır.

Özgünlük eşiği

Ayrıca bakınız: Commons:Özgünlük eşiği


OK olabilir Türk telif hakları kanunları, eserin özgün olup olmadığına karar verirken, eserin yaratıcısının özelliklerini taşımasına bağlı kalmakta ve duruma göre değerlendirmektedir.[5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Caution: The above description may be inaccurate, incomplete and/or out of date, so must be treated with caution. Before you upload a file to Wikimedia Commons you should ensure it may be used freely. Ayrıca bakınız: Commons:Genel sorumluluk reddi