Dutch subtitles for clip: File:Wikipedia ridotto.ogv

1
00:00:07,686 --> 00:00:11,934
Wikipedia ontstond in 2001. Het doel was om de grootste

2
00:00:11,973 --> 00:00:15,443
open-content-encyclopedie ooit te creeëren.

3
00:00:15,710 --> 00:00:19,598
Wikipedia wordt geschreven door vele vrijwilligers.

4
00:00:19,751 --> 00:00:22,465
Iedereen kan bijdragen. Laten we zien hoe.

5
00:00:23,854 --> 00:00:27,300
Bijna elk artikel op Wikipedia heeft een tabje aan de bovenkant

6
00:00:27,335 --> 00:00:30,492
met daarop het woord "bewerken" ("modifica"). Het biedt de mogelijkheid om

7
00:00:30,536 --> 00:00:34,428
precies datgene te doen: het bewerken van de pagina die je leest.

8
00:00:35,043 --> 00:00:39,465
Wikipedia heeft geen redactioneel personeel. Elke lezer

9
00:00:39,540 --> 00:00:42,990
heeft toegang tot de inhoud van alle pagina's van de encyclopedie

10
00:00:43,019 --> 00:00:45,932
en kan deze bewerken, zelfs zonder een account aan te hoeven maken.

11
00:00:46,151 --> 00:00:49,719
Voor de tekstopmaak wordt een speciale code gebruikt,

12
00:00:49,728 --> 00:00:53,638
maar het is vrij simpel en makkelijk om te leren.

13
00:00:53,989 --> 00:00:57,078
Door het opslaan van je bewerkingen, ga je akkoord met het vrijgeven

14
00:00:57,112 --> 00:00:59,573
van je bijdrage onder een vrije licentie.

15
00:00:59,652 --> 00:01:03,546
Iedereen zal de tekst kunnen lezen, gebruiken en aanpassen,

16
00:01:03,561 --> 00:01:07,693
zelfs voor commercieel gebruik, zolang de auteur van de tekst wordt vermeld

17
00:01:07,721 --> 00:01:11,200
en afgeleide werken onder dezelfde licentie worden vrijgegeven.

18
00:01:11,561 --> 00:01:16,019
Het is ook belangrijk om te onthouden dat elke gebruiker, ook indien niet geregistreerd,

19
00:01:16,073 --> 00:01:19,998
zelf verantwoordelijk is voor zijn of haar bijdragen.

20
00:01:20,542 --> 00:01:24,743
Eenmaal opgeslagen, is de verandering direct zichtbaar voor iedereen!

21
00:01:25,715 --> 00:01:29,795
Wikipedia is geen willekeurige verzameling van informatie,

22
00:01:29,820 --> 00:01:34,142
maar een encyclopedie. Het is een systematische collectie van menselijke kennis.

23
00:01:34,361 --> 00:01:36,797
Sommige soorten bijdragen, zoals

24
00:01:36,816 --> 00:01:40,559
simpele definities en oorspronkelijk onderzoek, zijn niet toegestaan.

25
00:01:41,748 --> 00:01:44,853
Elke pagina heeft zijn eigen geschiedenis, die 

26
00:01:44,878 --> 00:01:48,311
alle paginaversies laat zien sinds de creatie ervan.

27
00:01:48,562 --> 00:01:51,551
Naast het tijdstip, de datum en de samenvatting van elke aanpassing,

28
00:01:51,566 --> 00:01:54,416
registreert de software ook wie het uitvoerde.

29
00:01:54,638 --> 00:01:57,534
Als de bijdrager geen account gebruikt, dan wordt het IP-adres

30
00:01:57,541 --> 00:02:00,116
van zijn of haar computernetwerk ook opgenomen in de geschiedenis van de pagina.

31
00:02:00,679 --> 00:02:03,639
De geschiedenis biedt de lezer de mogelijkheid om

32
00:02:03,679 --> 00:02:06,777
elke twee verschillende versies te vergelijken, waarbij de verschillen worden benadrukt.

33
00:02:07,467 --> 00:02:11,381
Elke verandering op Wikipedia wordt geregistreerd; dus als je begint,

34
00:02:11,397 --> 00:02:14,586
is het raadzaam om gebruik te maken van de testpagina, genaamd de "zandbak",

35
00:02:14,610 --> 00:02:16,755
die vrijelijk bewerkt kan worden.

36
00:02:16,803 --> 00:02:20,736
Geregistreerde gebruikers kunnen ook

37
00:02:20,801 --> 00:02:24,334
persoonlijke testpagina's aanmaken onder hun gebruikerspagina.

38
00:02:24,924 --> 00:02:28,020
Maak een link aan naar de door jou gekozen paginatitel om een nieuwe pagina aan te maken,

39
00:02:28,109 --> 00:02:30,844
of klik op een bestaande "rode link".

40
00:02:30,929 --> 00:02:33,148
Het is raadzaam om eerst na te gaan

41
00:02:33,209 --> 00:02:35,461
of de pagina nog niet bestaat.

42
00:02:36,025 --> 00:02:38,838
Om productieve samenwerking te waarborgen,

43
00:02:38,841 --> 00:02:42,074
heeft de gemeenschap een aantal richtlijnen ontwikkeld,

44
00:02:42,114 --> 00:02:44,811
waartoe alle bijdragers worden uitgenodigd die te volgen en te bekrachtigen.

45
00:02:45,253 --> 00:02:47,615
Een van de voornaamste richtlijnen op Wikipedia

46
00:02:47,687 --> 00:02:50,075
gaat over de manier waarop de inhoud van een artikel wordt georganiseerd.

47
00:02:50,147 --> 00:02:53,071
Laten we bekijken hoe de gewoonlijke structuur van een artikel eruitziet.

48
00:02:53,977 --> 00:02:58,354
In de inleiding horen de belangrijkste onderwerpen van het artikel te worden samengevat

49
00:02:58,370 --> 00:03:00,824
op simpele en beknopte wijze.

50
00:03:00,989 --> 00:03:03,828
Het artikel is verdeeld in rubrieken;

51
00:03:03,879 --> 00:03:06,856
een inhoudsopgave wordt automatisch gemaakt.

52
00:03:07,138 --> 00:03:10,739
Op Wikipedia kunnen foto's, diagrammen

53
00:03:10,759 --> 00:03:14,142
of video's worden ingevoegd, maar het is zeer belangrijk dat

54
00:03:14,188 --> 00:03:17,207
het materiaal dat je wilt uploaden vrijelijk te gebruiken is;

55
00:03:17,221 --> 00:03:19,994
dat houdt in dat het onder een vrije licentie is vrijgegeven!

56
00:03:20,434 --> 00:03:23,597
Alle informatie in een artikel dient
All the informaton that an article contains must be

57
00:03:23,604 --> 00:03:26,765
betrouwbaar en verifieerbaar te zijn, dus het is noodzakelijk om

58
00:03:26,805 --> 00:03:29,158
altijd de externe bronnen aan te geven;

59
00:03:29,167 --> 00:03:32,283
deze bronnen moeten algemeen erkend zijn voor hun juistheid.

60
00:03:32,497 --> 00:03:35,339
Aan het eind van elk artikel, na de tekst,

61
00:03:35,353 --> 00:03:37,648
zijn enkele "technische" gedeelten,

62
00:03:37,665 --> 00:03:40,095
die aanvullende middelen verschaffen over het onderwerp.

63
00:03:40,302 --> 00:03:43,422
In sommige specifieke onderwerpgebieden zijn conventies

64
00:03:43,405 --> 00:03:47,109
en bepaalde richtlijnen voor het schrijven van een artikel.

65
00:03:48,500 --> 00:03:50,930
Een noodzakelijk principe van Wikipedia

66
00:03:50,964 --> 00:03:53,335
is het neutrale standpunt.

67
00:03:53,361 --> 00:03:55,981
Artikelen moeten geen persoonlijke meningen en oordelen bevatten,

68
00:03:56,011 --> 00:03:59,739
maar moeten alle belangrijke standpunten uitleggen

69
00:03:59,754 --> 00:04:03,297
op een neutrale en evenwichtige manier, zonder vooroordeel.

70
00:04:04,289 --> 00:04:08,548
Elk Wikipedia-artikel heeft zijn eigen overlegpagina,

71
00:04:08,627 --> 00:04:11,086
waarop schrijvers en editors kunnen discussiëren en werken aan de ontwikkeling van

72
00:04:11,114 --> 00:04:14,184
een artikel dat diverse standpunten belicht.

73
00:04:14,395 --> 00:04:17,464
Anders dan op de artikelpagina ondertekenen de individuele bijdragers

74
00:04:17,493 --> 00:04:20,784
hier hun opmerkingen. Maar onthoud dat de discussie

75
00:04:20,823 --> 00:04:24,667
moet bijdragen aan de ontwikkeling van het artikel, het is geen plaats voor uitgebreide betogen.

76
00:04:25,117 --> 00:04:27,117
Als bijdragers de behoefte hebben

77
00:04:27,147 --> 00:04:29,753
om veel mensen tegelijkertijd toe te spreken,

78
00:04:29,823 --> 00:04:33,631
om te discussiëren over een algemeen probleem of een onderwerp dat te maken heeft met meerdere artikelen,

79
00:04:33,655 --> 00:04:37,510
dan kan gebruikgemaakt worden van de "Kroeg" ("Bar") of de gepaste projectpagina's over het onderwerp.

80
00:04:37,995 --> 00:04:41,242
Elke geregistreerde gebruiker heeft een eigen persoonlijke pagina,

81
00:04:41,273 --> 00:04:44,115
waarop hij of zij informatie over zichzelf kan delen.

82
00:04:44,226 --> 00:04:47,802
Ook deze pagina heeft een bijbehorende overlegpagina,

83
00:04:47,827 --> 00:04:51,693
die gebruikt wordt als een persoonlijke brievenbus.

84
00:04:51,983 --> 00:04:55,753
Misschien bent u op zoek naar een deskundige gebruiker voor technische hulp;

85
00:04:55,815 --> 00:04:58,338
bijvoorbeeld bij de "Helpdesk" ("Sportello Informazioni").

86
00:04:58,353 --> 00:05:02,030
Je kunt het Orakel ("l'Oracolo") vragen stellen over de inhoud.

87
00:05:02,924 --> 00:05:06,262
In het geval van vandalisme of overmatig agressief gedrag

88
00:05:06,294 --> 00:05:09,319
kunnen sommige geregisteerde gebruikers, "moderators" genoemd,

89
00:05:09,386 --> 00:05:12,083
ingrijpen en bepaalde taken uitvoeren,

90
00:05:12,109 --> 00:05:15,486
zoals een gebruiker blokkeren, of een pagina verwijderen of tegen bewerken beveiligen.

91
00:05:15,664 --> 00:05:18,384
De moderators zijn vrijwilligers die

92
00:05:18,384 --> 00:05:22,048
het vertrouwen van de gemeenschap genieten en aangesteld zijn na een verkiezing.

93
00:05:22,218 --> 00:05:25,355
Zij doen essentiële technische handelingen en handhaven

94
00:05:25,357 --> 00:05:27,646
het beleid en de richtlijnen van het project,

95
00:05:27,664 --> 00:05:30,453
maar zij zijn niet eindverantwoordelijk voor Wikipedia.

96
00:05:31,311 --> 00:05:34,532
Wikipedia wordt beheerd door de Wikimedia Foundation,

97
00:05:34,542 --> 00:05:37,960
een non-profit-stichting in San Francisco,

98
00:05:37,958 --> 00:05:41,090
die in de hulpmiddelen voorziet ter ontwikkeling van het project.

99
00:05:41,281 --> 00:05:44,554
De foundation werd gesticht in 2003 en is afhankelijk van

100
00:05:44,559 --> 00:05:47,233
publieke en private donaties,

101
00:05:47,235 --> 00:05:51,571
en met name van vele kleine donaties van individuen.

102
00:05:51,853 --> 00:05:54,959
Om volledig onafhankelijk te blijven en veel vrijwillige editors erbij te betrekken,

103
00:05:54,991 --> 00:05:59,277
maakt Wikipedia geen gebruik van advertenties.

104
00:05:59,979 --> 00:06:04,125
Wereldwijd houden een aantal organisaties zich bezig met

105
00:06:04,181 --> 00:06:07,761
de promotie van Wikipedia en haar zusterprojecten in bepaalde landen of streken.

106
00:06:08,105 --> 00:06:11,624
In Italië werd in 2005 Wikimedia Italia opgericht.

107
00:06:11,671 --> 00:06:15,961
Naast de projecten van de Wikimedia Foundation promoot Wikimedia Italia andere initiatieven

108
00:06:15,973 --> 00:06:19,662
die te maken hebben met de verspreiding van vrije cultuur en vrije kennis.

109
00:06:19,898 --> 00:06:23,992
Pers, bedrijven en scholen kunnen contact opnemen met Wikimedia Italia

110
00:06:24,029 --> 00:06:28,130
om meer informatie in het Italiaans te verkrijgen over Wikipedia.

111
00:06:28,981 --> 00:06:31,905
Vele vrijwilligers verzamelen, sorteren en organiseren

112
00:06:31,913 --> 00:06:35,649
de gedeelde kennis van onze tijd

113
00:06:35,701 --> 00:06:39,149
om het vrij beschikbaar te maken. Hoe zit het met jou?

114
00:06:39,352 --> 00:06:42,605
Voel je vrij! Wikipedia staat open voor iedereen!