Dutch subtitles for clip: File:Are criminals born or made.webm
Jump to navigation
Jump to search
1 00:00:00,094 --> 00:00:03,125 Wat drijft iemand ertoe om een gewelddadige misdaad te begaan? 2 00:00:03,150 --> 00:00:04,836 Is deze persoon kwaadaardig geboren... 3 00:00:04,861 --> 00:00:06,461 of zo opgevoed? 4 00:00:06,486 --> 00:00:09,594 Worden criminelen geboren of gemaakt? 5 00:00:14,591 --> 00:00:17,216 Dit is de Universiteit van Nederland 6 00:00:17,918 --> 00:00:20,505 Ik ga jullie het verhaal van Joseph vertellen. 7 00:00:20,530 --> 00:00:24,053 Hij was tien jaar oud toen hij zijn vader doodschoot. 8 00:00:24,078 --> 00:00:27,258 Hoe kan een kind ooit zoiets gewelddadigs doen? 9 00:00:27,283 --> 00:00:30,403 In dit geval lijkt het antwoord vrij simpel. 10 00:00:30,428 --> 00:00:33,036 Hij werd opgevoed te midden van haat en geweld. 11 00:00:33,061 --> 00:00:38,308 Zijn vader was een rijzende ster onder witte supremacisten in de VS. 12 00:00:38,333 --> 00:00:44,602 Volgens rechtbankverslagen gebruikte de vader methamfetamine en alcohol. 13 00:00:44,628 --> 00:00:49,683 Overal in huis lagen geladen wapens binnen handbereik van de kinderen. 14 00:00:49,708 --> 00:00:53,106 Hij mishandelde Joseph en zijn stiefmoeder. 15 00:00:53,131 --> 00:00:55,873 Maar dat is niet het hele verhaal. 16 00:00:55,898 --> 00:00:59,685 Het leven van Joseph was al problematisch voordat hij geboren werd. 17 00:00:59,710 --> 00:01:03,190 Al in de baarmoeder werd hij blootgesteld aan drugs en alcohol. 18 00:01:03,215 --> 00:01:05,262 Zijn moeder gebruikte tijdens haar zwangerschap... 19 00:01:05,287 --> 00:01:10,660 heroïne, meth, LSD, marihuana en alcohol. 20 00:01:10,837 --> 00:01:15,485 Hij had ADHD en een beneden gemiddelde intelligentie. 21 00:01:15,510 --> 00:01:18,647 Op school kon hij moeilijk stilzitten... 22 00:01:18,672 --> 00:01:21,705 had hij vaak gewelddadige woede-uitbarstingen... 23 00:01:21,730 --> 00:01:24,996 tegen zijn klasgenoten en leerkrachten. 24 00:01:25,021 --> 00:01:27,086 Hij veranderde zes keer van school... 25 00:01:27,110 --> 00:01:30,535 voordat zijn vader en stiefmoeder besloten hem thuis les te geven. 26 00:01:30,560 --> 00:01:32,907 Was Joseph dus gewelddadig geboren? 27 00:01:32,932 --> 00:01:34,760 Had hij aanleg om crimineel te worden? 28 00:01:34,785 --> 00:01:37,835 Of werd hij crimineel als resultaat van zijn omgeving? 29 00:01:37,860 --> 00:01:42,845 In dit college onderzoeken we wat bijdraagt aan het maken van een crimineel. 30 00:01:43,470 --> 00:01:48,492 Wees eens eerlijk, heb je ooit iets gestolen of iets gedaan wat niet mocht? 31 00:01:48,517 --> 00:01:51,338 Waarschijnlijk wel, de meeste van ons wel. 32 00:01:51,363 --> 00:01:56,581 Toen ik veel jonger was, was ik betrokken bij klein vandalisme en diefstal. 33 00:01:56,818 --> 00:02:01,560 Verrassend genoeg blijkt uit onderzoek dat crimineel gedrag onder pubers... 34 00:02:01,584 --> 00:02:04,740 normaal en heel gebruikelijk is. 35 00:02:04,765 --> 00:02:07,323 Rond de leeftijd van twaalf, dertien jaar... 36 00:02:07,348 --> 00:02:11,782 raak je betrokken bij anti-sociaal gedrag, ga je streken uithalen... 37 00:02:11,807 --> 00:02:16,054 en misschien steel je wel iets kleins uit een supermarkt of snoepwinkel. 38 00:02:16,295 --> 00:02:18,808 Dit gedrag komt voort uit beïnvloeding door leeftijdsgenoten. 39 00:02:18,833 --> 00:02:21,293 Het stopt meestal in de vroege volwassenheid. 40 00:02:21,318 --> 00:02:26,781 De uitschieters zijn juist degenen die nooit de regels overtreden. 41 00:02:26,945 --> 00:02:30,260 Er is nog een groep overtreders, uitschieters... 42 00:02:30,285 --> 00:02:34,843 die op vroege leeftijd al problematisch gedrag vertonen, rond de drie jaar. 43 00:02:34,868 --> 00:02:37,447 Als deze individuen niet behandeld worden... 44 00:02:37,472 --> 00:02:41,097 kunnen ze gedurende hun hele leven criminele daden begaan. 45 00:02:41,122 --> 00:02:44,677 Ze plegen frequente, diverse en vaak ernstige misdaden... 46 00:02:44,702 --> 00:02:48,728 zoals gewapende overvallen, seksueel misbruik en moord. 47 00:02:48,754 --> 00:02:52,923 Zoals je ziet komt misdaad in allerlei vormen. 48 00:02:53,062 --> 00:02:57,453 Vandaag bespreken we waarom mensen gewelddadige misdaden begaan. 49 00:02:57,478 --> 00:03:00,225 Als we deze twee diverse groepen meten... 50 00:03:00,250 --> 00:03:02,962 zij die nooit een misdaad begaan, de geheelonthouders... 51 00:03:02,987 --> 00:03:05,638 en de frequente, ernstige overtreders... 52 00:03:05,664 --> 00:03:07,286 wat betreft persoonlijkheidskenmerken... 53 00:03:07,320 --> 00:03:09,662 zien we dat ze elkaars tegenpolen zijn. 54 00:03:09,688 --> 00:03:13,406 Dit geeft ons inzicht in veel voorkomende eigenschappen van criminelen. 55 00:03:13,432 --> 00:03:17,358 Criminelen rebelleren liever dan dat ze zich aan de regels houden. 56 00:03:17,384 --> 00:03:19,390 Ze hebben weinig zelfbeheersing. 57 00:03:19,415 --> 00:03:22,412 Ze gedragen zich impulsief en niet voorzichtig. 58 00:03:22,438 --> 00:03:25,221 Ze profiteren vaker van andere mensen. 59 00:03:25,247 --> 00:03:29,322 Ze voelen zich snel verraden en gebruikt door vrienden... 60 00:03:29,347 --> 00:03:32,424 en ze zijn snel van streek en geïrriteerd. 61 00:03:32,584 --> 00:03:35,825 Als jij een van deze eigenschappen bezit... 62 00:03:35,850 --> 00:03:38,286 maakt jou dat natuurlijk niet automatisch tot crimineel. 63 00:03:38,311 --> 00:03:40,246 Het is slechts één stukje van de puzzel. 64 00:03:40,336 --> 00:03:42,953 Laten we nog een aantal puzzelstukjes bekijken... 65 00:03:42,978 --> 00:03:46,657 om te beginnen met hoe mensen gesocialiseerd worden tot crimineel. 66 00:03:46,682 --> 00:03:53,352 We beginnen dus met de nurture-kant van de bekende 'nature versus nurture' discussie. 67 00:03:54,034 --> 00:03:58,792 Om verder te onderzoeken hoe iemands verleden kan leiden tot crimineel gedrag... 68 00:03:58,817 --> 00:04:00,184 kijken we naar Martin. 69 00:04:00,279 --> 00:04:03,115 Martin is een fictief personage dat ik heb bedacht... 70 00:04:03,140 --> 00:04:06,935 gebaseerd op wat we weten uit onderzoek over gewelddadige criminelen. 71 00:04:07,009 --> 00:04:09,892 Deze specifieke overtreder is weliswaar niet echt... 72 00:04:09,917 --> 00:04:14,089 maar over de hele wereld zitten gevangenissen vol met mensen zoals hij. 73 00:04:14,172 --> 00:04:16,774 Martin is een zeventienjarige man... 74 00:04:16,798 --> 00:04:18,986 die zijn slachtoffer beroofde en neerstak... 75 00:04:19,011 --> 00:04:22,299 toen het slachtoffer weigerde hem geld en autosleutels te geven. 76 00:04:22,526 --> 00:04:27,456 Wat zou je zeggen dat de juiste straf of behandeling is in dit geval? 77 00:04:27,481 --> 00:04:31,147 Je kunt zeggen dat Martin uit eigen vrije wil handelde... 78 00:04:31,173 --> 00:04:36,274 misschien woog hij de criminele winst af tegen de kans gepakt te worden. 79 00:04:36,698 --> 00:04:38,440 We zouden hem moeten straffen. 80 00:04:38,465 --> 00:04:43,607 Maar een straf is pas effectief als deze zeker, snel en streng is... 81 00:04:43,633 --> 00:04:45,664 maar wel in verhouding staat met het misdrijf. 82 00:04:45,690 --> 00:04:49,697 Het moet niet alleen voorkomen dat de dader nog een misdrijf begaat... 83 00:04:49,722 --> 00:04:52,709 maar ook een boodschap zijn voor anderen in de gemeenschap... 84 00:04:52,734 --> 00:04:56,483 dat misdaad niet loont en zal resulteren in straf. 85 00:04:56,508 --> 00:04:59,445 Veel straffen zijn gegeven op basis van dit idee. 86 00:04:59,470 --> 00:05:02,336 Misschien ben je het wel eens met deze gedachtegang. 87 00:05:02,361 --> 00:05:06,308 Maar wellicht verander je van gedachten als je meer te weten komt over Martins leven. 88 00:05:06,521 --> 00:05:12,021 Na de geboorte van Martin leed zijn moeder, die in armoede leefde, aan depressie. 89 00:05:12,046 --> 00:05:16,879 Vanwege haar mentale ziekte wees ze hem af en kon niet voor hem zorgen. 90 00:05:16,904 --> 00:05:19,246 De eerste drie jaar van zijn leven... 91 00:05:19,271 --> 00:05:23,673 werd hij door de kinderbescherming in een instelling geplaatst. 92 00:05:23,698 --> 00:05:26,712 Vervolgens verhuisde hij naar verschillende pleeggezinnen. 93 00:05:26,737 --> 00:05:29,568 Dit gebrek aan binding met een zorgzame ouder... 94 00:05:29,593 --> 00:05:33,032 is in verband gebracht met latere betrokkenheid bij crimineel gedrag. 95 00:05:33,057 --> 00:05:35,861 Martin werd op zijn vierde teruggeplaatst bij zijn moeder... 96 00:05:35,886 --> 00:05:40,820 en werd fysiek en seksueel misbruikt door zijn moeder en haar partners. 97 00:05:41,197 --> 00:05:45,033 Mensen die in de eerste vijf jaar van hun leven fysiek mishandeld zijn... 98 00:05:45,058 --> 00:05:46,502 zoals onze dader... 99 00:05:46,527 --> 00:05:50,269 lopen meer risico om gewelddadig en crimineel gedrag te ontwikkelen. 100 00:05:50,294 --> 00:05:53,789 Kinderen die opgroeien in gewelddadige huishoudens... 101 00:05:53,814 --> 00:05:57,985 leren dat agressie een valide manier is om om te gaan met problemen en frustratie. 102 00:05:58,191 --> 00:06:00,458 Ze groeien op met slechte rolmodellen... 103 00:06:00,483 --> 00:06:03,120 en kopiëren dit gedrag naarmate ze ouder worden. 104 00:06:03,245 --> 00:06:07,674 Onze dader deed het slecht op school en bleef een jaar zitten. 105 00:06:07,699 --> 00:06:09,574 Hij ging van school zonder diploma... 106 00:06:09,599 --> 00:06:14,325 deels omdat de meeste leeftijdsgenoten hem afwezen tijdens zijn tienerjaren. 107 00:06:14,350 --> 00:06:16,523 Hij was een loner, zou je kunnen zeggen. 108 00:06:16,548 --> 00:06:19,238 Totdat hij een groep oudere jongens ontmoette in de kroeg... 109 00:06:19,263 --> 00:06:21,126 en met hen begon om te gaan. 110 00:06:21,151 --> 00:06:25,763 Door deze jongens kwam hij toen in aanraking met drugs. 111 00:06:25,788 --> 00:06:31,917 Martin zegt dat zijn drugsverslaving de reden was waarom hij de overval pleegde. 112 00:06:32,542 --> 00:06:35,986 Dit ontwikkelingspad naar geweld kan worden verklaard... 113 00:06:36,011 --> 00:06:39,931 door wat professor in de psychologie en neurowetenschap Kenneth Dodge... 114 00:06:39,955 --> 00:06:42,313 het Dynamic Cascade Model noemt. 115 00:06:42,413 --> 00:06:45,343 Dit model beschrijft het pad naar geweld... 116 00:06:45,368 --> 00:06:50,459 als langzaam versnellend richting de waterval, totdat je over de rand glijdt. 117 00:06:50,743 --> 00:06:54,900 Martin werd geboren in een slechte omgeving met ouders die hem verwaarloosden. 118 00:06:54,925 --> 00:06:59,175 Dit voorspelt sociale en cognitieve problemen die we later terugzien... 119 00:06:59,200 --> 00:07:02,906 zoals leerproblemen en falen op school. 120 00:07:02,934 --> 00:07:05,856 Zijn moeder was er niet om op hem te letten... 121 00:07:05,881 --> 00:07:09,150 en dit alles dreef hem naar de verkeerde soort mensen. 122 00:07:09,176 --> 00:07:12,704 Het leidde uiteindelijk tot geweld en crimineel gedrag. 123 00:07:13,047 --> 00:07:15,680 Martins daden waren duidelijk verkeerd... 124 00:07:15,705 --> 00:07:17,828 en hij is er nog steeds verantwoordelijk voor. 125 00:07:17,853 --> 00:07:22,207 Maar we begrijpen nu beter hoe hij zo geworden is. 126 00:07:22,490 --> 00:07:26,045 Dit afglijden naar delinquentie dat Dodge beschrijft... 127 00:07:26,070 --> 00:07:28,295 kan al vóór de kinderjaren beginnen. 128 00:07:28,320 --> 00:07:32,528 We weten dat drugsgebruik, veel stress en slechte gezondheid... 129 00:07:32,553 --> 00:07:34,668 tijdens de zwangerschap een negatieve impact heeft... 130 00:07:34,693 --> 00:07:37,414 op de intelligentie en het temperament van de baby. 131 00:07:37,439 --> 00:07:40,339 We zagen dat dit het geval was bij Joseph. 132 00:07:40,364 --> 00:07:42,565 Hetzelfde gold ook voor Martin. 133 00:07:42,590 --> 00:07:46,335 We kunnen zelfs nog verder terugkijken dan de prenatale periode. 134 00:07:46,360 --> 00:07:51,296 Studies hebben gewezen op de invloed van een bepaald genotype op agressief gedrag. 135 00:07:51,321 --> 00:07:54,295 Het wordt wel het krijgersgen genoemd. 136 00:07:54,320 --> 00:07:58,236 Op zichzelf maakt het gen iemand niet vatbaar voor gewelddadig gedrag. 137 00:07:58,289 --> 00:08:00,628 Maar in combinatie met een negatieve omgeving... 138 00:08:00,652 --> 00:08:02,996 waarin kinderen blootgesteld worden aan mishandeling... 139 00:08:03,021 --> 00:08:04,937 ontstaat er een patroon. 140 00:08:04,962 --> 00:08:08,195 Jongens met dit genotype die ernstig mishandeld werden... 141 00:08:08,221 --> 00:08:12,793 vertoonden vaker antisociaal gedrag... 142 00:08:12,818 --> 00:08:16,623 dan degenen met het gen die niet slecht behandeld werden. 143 00:08:16,648 --> 00:08:21,085 Beïnvloedt dit je begrip van hoe Martin tot zijn misdaad kwam? 144 00:08:21,110 --> 00:08:24,555 Hoe streng zou je hem straffen nu je dit alles weet? 145 00:08:24,579 --> 00:08:29,276 Het heeft niet veel nut om nature of nurture te zien... 146 00:08:29,300 --> 00:08:32,337 als twee aparte oorzaken van criminaliteit. 147 00:08:32,499 --> 00:08:36,046 Daarom bekijken we misdaad door een biosociale lens. 148 00:08:36,071 --> 00:08:40,068 Biosociale criminologen lenen uit verschillende disciplines... 149 00:08:40,092 --> 00:08:46,319 waaronder biologie, genetica, neurowetenschap, sociologie en psychologie. 150 00:08:46,446 --> 00:08:51,696 Ze vertellen ons dat de interactie tussen biologische aanleg voor agressie... 151 00:08:51,721 --> 00:08:55,674 en een negatieve omgeving de sterkste voorspeller van geweld is. 152 00:08:55,699 --> 00:08:58,377 Martin werd blootgesteld aan meerdere risicofactoren. 153 00:08:58,403 --> 00:09:02,123 Zowel biologisch, sociaal als wat betreft zijn omgeving. 154 00:09:02,253 --> 00:09:05,449 Welke rol spelen deze factoren bij het type crimineel... 155 00:09:05,474 --> 00:09:07,816 waar we allemaal van hebben gehoord en die zo fascineert... 156 00:09:07,841 --> 00:09:09,504 de psychopathische moordenaar? 157 00:09:09,529 --> 00:09:12,553 Psychopaten zijn betrokken bij alle vormen van criminaliteit. 158 00:09:12,578 --> 00:09:14,558 Vooral gewelddadige misdrijven. 159 00:09:14,583 --> 00:09:18,054 Je denkt waarschijnlijk aan seriemoordenaars zoals Ted Bundy. 160 00:09:18,079 --> 00:09:23,060 Hij werd gezien als knap, charismatisch, slim en hardwerkend. 161 00:09:23,085 --> 00:09:24,429 Hij gebruikte die eigenschappen... 162 00:09:24,454 --> 00:09:28,020 om tientallen jonge vrouwen te manipuleren, ontvoeren en vermoorden. 163 00:09:28,441 --> 00:09:33,834 Bundy manifesteerde wat forensisch psycholoog Robert D. Hare... 164 00:09:33,859 --> 00:09:36,147 de psychopathische eigenschappen noemde. 165 00:09:36,172 --> 00:09:39,088 Psychopaten zijn vaak charmant en welbespraakt... 166 00:09:39,113 --> 00:09:40,781 maar ook koud en berekenend. 167 00:09:40,805 --> 00:09:44,300 Het type dat je vaak ziet in films. 168 00:09:44,325 --> 00:09:49,457 Ze voelen nauwelijks empathie maar ze begrijpen hoe emoties werken... 169 00:09:49,482 --> 00:09:52,817 en hoe ze met die kennis anderen kunnen manipuleren. 170 00:09:53,961 --> 00:09:58,187 Hoe wordt iemand een psychopaat en wat voor jeugd had zo iemand? 171 00:09:58,212 --> 00:10:01,375 Dezelfde risicofactoren spelen hier een rol. 172 00:10:01,400 --> 00:10:07,641 Deze individuen hebben vaak ook een neurofysiologische basis voor psychopathie. 173 00:10:07,666 --> 00:10:11,183 Ze reageren lichamelijk nauwelijks op angst. 174 00:10:11,208 --> 00:10:16,125 Hierdoor kan de vorming van schuld, geweten of angst voor straf verstoord zijn. 175 00:10:16,279 --> 00:10:21,006 In combinatie met negatieve sociale factoren kan dit leiden tot psychopathie. 176 00:10:21,031 --> 00:10:26,680 Dit soort extreem gewelddadige, criminele psychopaten, type Bundy... 177 00:10:26,706 --> 00:10:29,112 zijn slechts een fractie van de bevolking. 178 00:10:29,137 --> 00:10:31,950 Seriemoordenaars zijn extreem zeldzaam. 179 00:10:31,976 --> 00:10:36,245 Het is dus zeer onwaarschijnlijk dat je ooit een Ted Bundy tegenkomt. 180 00:10:36,854 --> 00:10:40,229 Gezien alles wat er mis kan gaan in iemands leven... 181 00:10:40,254 --> 00:10:44,762 zou je kunnen denken dat sommige mensen gedoemd zijn crimineel te worden. 182 00:10:44,787 --> 00:10:46,933 Moeten we deze mensen dan maar gewoon opgeven? 183 00:10:46,958 --> 00:10:48,125 Natuurlijk niet. 184 00:10:48,150 --> 00:10:50,833 We kunnen risicofactoren identificeren... 185 00:10:50,857 --> 00:10:53,319 of problematische gebieden in het leven van een kind... 186 00:10:53,345 --> 00:10:57,285 zodat we op tijd kunnen ingrijpen. 187 00:10:57,594 --> 00:11:01,579 Op driejarige leeftijd kunnen we al problematisch gedrag waarnemen. 188 00:11:01,605 --> 00:11:03,665 Als we al op jonge leeftijd kunnen ingrijpen... 189 00:11:03,690 --> 00:11:06,400 kunnen we deze kinderen misschien weer op het juiste pad krijgen. 190 00:11:06,636 --> 00:11:11,281 Je zou kunnen kijken naar risicovolle, jonge alleenstaande moeders... 191 00:11:11,305 --> 00:11:14,714 die verslavende middelen gebruiken tijdens de zwangerschap. 192 00:11:14,739 --> 00:11:17,419 Het kan zo simpel zijn als deze moeders informatie geven... 193 00:11:17,444 --> 00:11:23,275 over de effecten van sigaretten, alcohol en drugs op hun baby. 194 00:11:23,299 --> 00:11:25,043 Het lijkt algemeen bekend... 195 00:11:25,068 --> 00:11:28,841 maar soms begrijpen ouders niet welke impact deze stoffen kunnen hebben... 196 00:11:28,865 --> 00:11:31,779 op de cognitieve ontwikkeling van hun ongeboren kind. 197 00:11:32,234 --> 00:11:38,163 We willen geloven dat elke ouder hun kind een goede start in het leven wil geven. 198 00:11:38,360 --> 00:11:40,193 Als het kind geboren is... 199 00:11:40,217 --> 00:11:44,295 moeten we de ouders de tools geven om het kind goed op te voeden. 200 00:11:44,341 --> 00:11:49,520 Het tweede risicodomein van Dodge is 'early harsh parenting'. 201 00:11:49,582 --> 00:11:52,574 Heb je het programma Supernanny weleens gezien? 202 00:11:52,725 --> 00:11:54,643 We kunnen een vergelijkbare aanpak gebruiken. 203 00:11:54,667 --> 00:11:59,139 Iemand kan in huis komen om jonge ouders ouderschapsvaardigheden bij te brengen. 204 00:11:59,164 --> 00:12:03,357 Zo iemand kan ouders helpen omgaan met oncontroleerbare kinderen... 205 00:12:03,382 --> 00:12:05,549 zonder terug te hoeven vallen op geweld. 206 00:12:05,574 --> 00:12:10,198 Kinderen uit achterstandsbuurten kunnen ontbijt krijgen. 207 00:12:10,223 --> 00:12:14,055 Kinderen kunnen beter denken en functioneren als ze goed eten. 208 00:12:14,080 --> 00:12:17,915 Om allerlei redenen, zoals hun kinderen niet kunnen voeden... 209 00:12:17,939 --> 00:12:20,843 of gebrek aan begrip van het belang van voeding... 210 00:12:20,868 --> 00:12:23,737 geven ouders hun kinderen misschien geen ontbijt. 211 00:12:23,762 --> 00:12:25,741 Ze sturen hun kind naar school. 212 00:12:25,766 --> 00:12:29,938 Het kind kan niet wakker blijven en kan niet onthouden wat het moet leren. 213 00:12:29,970 --> 00:12:33,179 Het kind raakt gefrustreerd en geïrriteerd. 214 00:12:33,204 --> 00:12:35,040 De schoolresultaten verslechteren... 215 00:12:35,066 --> 00:12:37,628 en het kind wordt gepest of afgewezen door andere kinderen. 216 00:12:37,653 --> 00:12:40,791 Dit kan al snel een neerwaartse spiraal worden. 217 00:12:41,029 --> 00:12:45,062 We zien gratis schoolontbijt of training voor ouders meestal niet... 218 00:12:45,086 --> 00:12:46,842 als middelen om misdaad te voorkomen. 219 00:12:46,867 --> 00:12:48,336 Maar dat zijn ze wel. 220 00:12:48,361 --> 00:12:52,787 Deze programma's dragen bij aan het welzijn en de gezondheid van deze kinderen... 221 00:12:52,812 --> 00:12:56,940 en verbeteren de relatie tussen ouder en kind. 222 00:12:57,074 --> 00:13:01,106 Deze simpele maatregelen kunnen kinderen weghouden van criminaliteit. 223 00:13:01,271 --> 00:13:05,637 Als individuen eenmaal dit pad van frequente, ernstige misdrijven opgaan... 224 00:13:05,663 --> 00:13:10,636 worden de maatregelen ingewikkelder, duurder en tijdrovender. 225 00:13:10,661 --> 00:13:13,580 En als iemand zich eenmaal op dat pad begeeft... 226 00:13:13,606 --> 00:13:16,086 wordt het moeilijker om het patroon te doorbreken. 227 00:13:16,111 --> 00:13:20,178 Het is essentieel om vroeg in te grijpen. 228 00:13:23,115 --> 00:13:26,622 Dus, is het nature of nurture? 229 00:13:26,718 --> 00:13:28,963 Worden criminelen zo geboren of zo gemaakt? 230 00:13:28,988 --> 00:13:32,791 Het lijkt duidelijk dat je nooit één oorzaak kunt aanwijzen... 231 00:13:32,816 --> 00:13:37,933 zoals genetica, misbruik, drugs, slechte binding met de moeder... 232 00:13:37,958 --> 00:13:41,328 problematische opvoeding of slechte invloeden van leeftijdsgenoten en zeggen... 233 00:13:41,353 --> 00:13:43,760 dat is waarom deze persoon een crimineel werd. 234 00:13:44,065 --> 00:13:49,736 Zoveel risicofactoren beïnvloeden ons op verschillende momenten in het leven. 235 00:13:50,062 --> 00:13:55,654 We moeten meeleven met en hulp bieden aan ouders en kinderen die het moeilijk hebben. 236 00:13:55,679 --> 00:13:58,504 Deze programma's moeten goed onderzocht worden. 237 00:13:58,529 --> 00:14:03,195 Ze moeten goed afgestemd worden op de behoeften van deelnemers. 238 00:14:03,220 --> 00:14:06,268 Er is niet een enkele perfecte aanpak. 239 00:14:06,293 --> 00:14:11,701 Programma's moeten op maat gemaakt worden voor een specifieke groep of individu. 240 00:14:11,792 --> 00:14:16,964 Wat goed werkt voor lokale groepen werkt misschien niet voor immigrantenfamilies. 241 00:14:16,989 --> 00:14:20,841 Wat goed werkt voor mannen is misschien niet toepasbaar op vrouwen. 242 00:14:20,866 --> 00:14:25,920 Er is niet één enkele oplossing om de cirkel van geweld te doorbreken. 243 00:14:25,945 --> 00:14:32,904 Toch kan iets simpels als ontbijt aanbieden al een groot verschil maken. 244 00:14:32,929 --> 00:14:35,077 Heel erg bedankt voor het kijken. 245 00:14:37,807 --> 00:14:41,057 Meer video's? Abonneer je op ons kanaal.