Викиказына:Вики Жерди Сүйөт 2024/Адам укуктары жана айлана чөйрө

2024-жылы, Вики Жерди Сүйөт эл аралык сүрөт сынагы кайрадан Викимедиа Фонду(ВФ) жана БУУнун Адам укуктары боюнча Жогорку комиссарынын кеңсеси (БУУАУБЖК) менен өнөктөштүктө ВикиАдамУкуктарыҮчүн демилгесин колдойт. Анын максаты - жаратылышты коргоо жана адам баласынын жаратылышка тийгизген таасири жөнүндө түшүндүрүү.

Жалпы корголуучу жерлерди документөө менен катар, ВЖС эл аралык деңгээли "Адам укуктары жана айлана-чөйрө" аттуу атайын номинациясын да ыйгарат. Биз айлана-чөйрөнү коргоп жатып, баарыбызда бар болгон - сууга, өмүргө, тамак-ашка, турак жай жана башка таза, дени сак айлана чөйрөгө болгон фундаменталдык укуктарыбызды дагы коргогон болобуз. БУУ жана көптөгөн башка өлкөлөр, регионалдык укуктук системалар дагы дени сак айлана чөйрөгө болгон укуктарды таанып келишет.

Бул атайын номинация үчүн төмөндөгүлөрдү камтыган сүрөттөрдү издейбиз

• Негизинен дени сак айлана чөйрө үчүн же аны коргоо менен алектенген адамдардын (мисалы, туруктуу айыл чарба же балык уулоо, туруктуу курулуш, спорт менен алектенгендер же жаратылыштан ырахат алууну өркүндөткөндөр ж.б.)сүрөттөрү;
• Экосистеманы же айлана-чөйрөнү калыбына келтирүүчү же мурунку зыянды калыбына келтирүүгө жардам берген адамдын иш-аракеттеринин (мисалы, бак-дарактарды отургузуу, таштандыларды чогултуу, жерди туруктуу башкаруу, инвазиялык түрлөрдү жок кылуу ж.б.)сүрөттөрү;
• Климаттын өзгөрүшү, биологиялык ар түрдүүлүктү жоготуу же таштандуу сыяктуу глобалдык экологиялык маселелердин айлана-чөйрөнү жана адамдардын ден соолугун сактоого терс таасири (б.а. суу ташкындары, жер көчкүлөр жана токой өрттөрү сыяктуу табигый кырсыктар, булгануунун кесепеттери, калдыктардын топтолушу);
• Кантип адам баласынын иш-аракеттерии биздин ден соолукка жана айлана чөйрөгө маанилүү болгон казып алынуучу байлыктарды өндүрүү аркылуу жаратылыш системаларына кол салууда, (мисалы, токой чарбасы, тоо-кен казып алуу жана кыйратуучу айыл чарбасы), кыйратуучу инфраструктураны куруу (мисалы, дамбалар жана жолдор) же башка иш-аракеттер түрлөрү;
• Ландшафттардын бөлүнүшү же жоголушу адамдын жыргалчылыгына таасирин тийгизген экологиялык зыянды же жоготууларды баса белгилеген (мисалы, инвазиялык түрлөр, суу жолдорунун бузулушу, кыртыштын жоголушу ж.б.);
• Биздин жамааттык жыргалчылыгыбыз жана келечек муундардын жыргалчылыгы үчүн сергек айлана-чөйрө канчалык маанилүү экендиги жөнүндө башкаларды жактаган жана башкаларды үйрөткөн адамдардын сүрөттөрү.

Мисалдар

• 
• 
• 
• 
  Parque_Nacional_das_Emas_Mario_Barroso_1
  Photograph: Barroso2501
• 
  Акція бобрів «Не паліть наші хати!» на захист лісів Полісся — 22.11.2013 (12)
  Photograph: Olegandros
• 
• 
  DSC6600 Rheinaue Bremengrund Schwan am Rhein
  Photograph: Roman.ubl
• 
  When dreams are like birds, then they fly away
  Photograph: Shameem ul islam
• 
  Fishers and small island in Lake Burullus - Egypt
  Photograph: Myousry6666
• 
  Me and You
  Photograph: Mohamed Hozyen
• 
  Harvesting seaweed in Jambiani
  Photograph: Yann Macherez
• 
  Egs work for Forest conservation village initiative for cfr rights. Rojkund village Maharashtra 14 May 2019
  Photograph: Lok sangharash Morcha Jalgaon Maharashtra

Эскертүүлөр жана көп берүлүүчү суроолор

Башка түшүндүрмөлөр

Сүрөттөрдү тартып жатканда ал медианы кантип колдонсо болорун эске алуу маанилүү. Атайын номинациялык сүрөттөр Википедия макалаларын, жаңылыктар жана башка материалдарды сүрөттөө үчүн колдонулушу мүмкүн, бул адамдардын айлана-чөйрөгө болгон көз карандылыгын жакшыраак маалымдайт. Бул темага ылайык натыйжалуу сүрөт тартуу боюнча көрсөтмөлөр үчүн, бул change-communication Климаттын өзгөрүшүн сүрөттөө үчүн колдонмону караңыз.

Жалпы "Вики Жерди Сүйөт" сүрөт сынагынын катышуучулары катары биз белгилүү болгон табигый эстелик / жаратылыш паркы / корголуучу аймак ж.б. сүрөттөрдү гана кабыл алабыз. Бирок катышуучулар сүрөттөрүнүн көрсөтүлгөн талапка ылайыктуулугун түшүндүрүп, сүрөттөрүнүн так түшүндүмөсүн бериши керек. Зарыл болсо, Википедияга же тышкы булактарга шилтемелер берилиши мүмкүн.

Эскертүү

Адам укуктары темалары жана айлана-чөйрөнү кыйратуу сыяктуу темалар фотограф же сүрөттөгү адамдар үчүн коркунучтарды камтышы мүмкүн. Сураныч, risks for your photographed subjects сезимтал болуңуз жана сизге коркунуч туудурган аймактарга же боштуктарга кирбеңиз.

Көп берилүүчү суроолор

• Кантип мен өзүмдүн сүрөттөрүмдү бул өзгөчө номинацияга көрсөтө алам?

Эгер сиз улуттук Вики Жерди Сүйөт сныагында катышып жаткан болсоңуз, сүрөттөрүңүздү жүктөө учурунда бул өзгөчө номинацияга дагы сүрөттөрүңүздү жөнөтүүнү тандасаңыз болот. Эгер сиздин өлкөңүздө жыл сайын өткөрүлчү Вики Жерди Сүйөт сынагы өткөрүлбөсө, бирок сиз бул номинация үчүн атайын өзүңүдүң сүрөттөрдү жөнөткүңүз келсе, шилтеме аркылуу өтүп, сүрөтүңүздү жүктөсөңүз болот.

• Мен жөнөтсөм боло турган сүрөттөрдүн санында чектөө барбы?

Жок, сиз канча кааласаңыз, ошончо сүрөт жөнөтсөңүз болот. Ошонтсе дагы, биз сиздин жеңишке жетүү мүмкүнчүлүгүңүздү жогорулатуу үчүн, аталган теманы чагылдыра турчу, жогорку сапаттагы сүрөттөрүңүздү жүктөөнү сунуштайбыз.

• Википедиядагы сүрөтү жок макалаларга өзүмдүн сүрөттөрүмдү жүктөө менен өзгөртүп же түзөтө аламбы?

Ооба, биз ага кубанычта болобуз! Сиздин сынакка катышуучу сүрөттөрүңүз Викимедиа Казынасында бар болгону үчүн аны Википедияда кайрадан баракчага сүрөт орнотуп иштетүү жеңил.

• Сүрөттөр кантип бааланат?

Бул номинациянын жеңүүчүлөрүн биз эл аралык деңгелде жергиликтүү баалоосуз тандайбыз. Калыстар тобу жана бул темалар боюнча эксперттер жөнүндө толугураак маалымат бул жерде жарыяланат: