File:Kût'ül-Amâre Muharebesi sonrası İngilizlerin teslimini bildiren Osmanlı belgesi.jpg

Başkumandanlığı Vekâleti Şu’be Numro

16/2/32

71/300 Atebe-i Şâhâneye 72/300 Sadâret-i Uzmâya 73/300 Der-saâdet Karâr-gâh-ı Umûmîye Sâat 8.30 sonra

Takrîben beş aydan beri kahraman kıtaâtımızın tazyîki altında Kûtü’l-amare’de mahsûr kalan İngiliz ordusu, nihâyet Ordû-yi Hümâyûnun kuvve-i kahiresine teslîm-i seyf ve silâh etmeğe mecbûr olmuşdur. Osmânlı silâhının bu şânlı ve parlak sahîfe-i fahr-âveri şu sûretle cereyân etmişdir:

Kût ordusu, (...) millet-daşlarından olsun Moskof müttefiklerinden olsun imdâd bekliyordu. Kûtü’l-amare’de mahsûr kalan İngiliz ordusunun ahvâline lâyıkıyla vâkıf olan İngiliz kabînesi Ceneral Tavshend ordusunu kurtarmak için her ne bahâne olursa olsun hücûm edilmesini mükerreren ve musirren Irak İngiliz ordusuna emr ediyordu. Son teblîgat-ı resmiyyede görülen ve cesûr kıtaâtımızın azm ve besâletleri karşısında İngilizler için müdhiş telefât ile eriyen İngiliz hücûmları hep Tavshend’i kurtarmak için idi. Nihâyet İngilizler Çanakkale’de aldıkları ders ve tecrübeyi bir kere daha aldılar. Osmânlı mukavemetini kıramayacaklarını, Osmânlıların elinden ganîmetleri alamayacaklarını anladılar. Felahiye hücûmları kesildi. İngilizler bu sefer mahsûr kaleye erzâk idhâl etmeğe teşebbüs etdiler. Evvelâ tayyâre ile un çuvalları atdılar. Osmânlı silâhı bu ümîdi de kırdı. Harb tayyârelerimiz bu bakkal tayyârelerini birer birer sukut etdirmeğe başladılar.

Muannid düşman başka bir çâre buldu: Vapurla gece karanlığından bil-istifâde zahîre sokmağa teşebbüs etdi. Her zamân müteyakkız bulunan kahraman kıtaâtımız yüzlerce ton erzâk yüklü olan bu vapuru derhâl tevkif ve müsâdere etdiler. Artık Ceneral Tavshend için hiçbir ümîd-i necât kalmamışdı. 13 Nîsân’da Ceneral Tavshend Irak Ordumuz Kumandanına mürâcaatla ordusuyla berâber ser-best çıkmasına müsâade edilmek şartıyla Kûtü’l-amare’yi teslîm etmeğe râzî olduğunu bildirdi. Bilâ-kayd ü şart teslîm olmakdan çâre olmadığı cevâbı verildi. İngiliz Kumandanı bu sefer yeni şerâit der-miyân etdi. Ordumuzun fâik ve kahhâr vaz’iyyetini bilmiyormuş gibi ve Osmânlı kumandanlarını para ile ıtmâ’ ve iğfâl edebileceğini zann ederek tekmîl toplarını teslîm etmeği ve nezdde bulunan bir milyon lirâyı takdîm etmeği teklîf etdi. Aynı cevâb verildi. Ceneral Tavshend, İngiliz Irak Başkumandanından istîzân edeceğini bildirdi. Hâl-bu-ki İngiliz Başkumandanı kendisine yardım edebilmekden pek uzak idi. Nihâyet her tarafdan ümîdi kesilen Ceneral Tavshend bugün Kûtü’l-amare’de bulunan bütün İngiliz (ordusunu) muzaffer Osmânlı Kumandanına teslîm etdi. Hâtırlardadır ki Rus Ordusu Kumandanı bundan bir ay evvel yakında Kûtü’l-amare’de elini sıkmağa geleceğini Ceneral Tavshend’e yazmışdı. Şimdiye kadar ta’dâd edilen üserâ ber-vech-i âtîdir:

5 ceneral, 277 İngiliz zâbiti, 274 Hindli zâbit ve 13.300 neferdir.