File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Gezichtsmasker met mobile onderkaak en horens TMnr 4133-42.jpg
Original file (434 × 700 pixels, file size: 105 KB, MIME type: image/jpeg)
Captions
Summary[edit]
Nederlands: MaskerNederlands: Gezichtsmasker met mobile onderkaak en horensLocal name: Tegla | |
---|---|
Title |
Nederlands: Masker Nederlands: Gezichtsmasker met mobile onderkaak en horens Local name: Tegla |
Description |
Nederlands: De maskers van de Wee zijn globaal in te delen naar maskers voor vermaak en maskers met een sociale functie. Onder de eerste categorie vallen de dansmaskers 'begla', altijd mannelijk, en narrenmaskers, zowel mannelijk als vrouwelijk. Een mannelijk masker valt te herkennen aan de kokervormige ogen en een vooruitstekende compositie van slag- en stoottand imitaties van wilde zwijnen. Hoewel in de meeste literatuur deze uitsteeksels als slagtanden worden aangeduid meldt Himmelhemer dat een Wee informant de bovenste twee beschreef als wenkbrauwen en snor die men voor een imposantere uitwerking sterk verheven voor het gezicht weergeeft. Dit masker is dus duidelijk mannelijk. Aan weerzijde van de muil, vlak onder de tweede rij slagtanden, is duidelijk een afgevlakt stuk zichtbaar waar vermoedelijk een derde paar slagtanden heeft gezeten. De ontbrekende slagtanden wezen vermoedelijk naar beneden, zoals bij andere maskers van dit type het geval is. Tot het mannelijke masker behoorde verder ook een imposante hoofdtooi van veren.
De maskers met een sociale functie vallen in twee categorieen uiteen, de maskers met alledaagse functies, de 'tegla', de 'hoeders' en de Grote maskers. De 'tegla' helpen de dorpshoofden met het handhaven van de orde en regels binnen het dorp. De grote maskers helpen op hoger niveau het land te besturen en ondermijnende activiteiten van buiten tegen de lokale politieke structuur gericht te weren, ze stichten vrede, voeren het volk in oorlog en spreken recht. Ze hebben ook tot taak om te bemiddelen bij ruzies tussen maskers van lagere status. De 'tegla' zien er net zo uit als de dansmaskers, aan het uiterlijk van een masker kan zijn functie dus niet afgelezen worden, dit wordt bepaald door zijn gedrag binnen de samenleving en de aard van zijn attributen. Zo draagt een dansmasker een kortere bastrok om zich vrij te kunnen bewegen en hebben ze ongevaarlijke attributen in hun handen waar de 'tegla' bewapend zijn met speer, zwaard en kapmes. Omdat deze entourage ontbreekt valt dus niet met zekerheid te zeggen of dit masker een dansmasker is of een 'tegla'. Elk masker heeft een begeleider, het dansmasker in het algemeen maar één, de 'tegla' meestal drie. De begeleiders fungeren als tolk, vertalen wat het masker zegt, en zingen lofprijzingen ter ere van het masker. Zij moeten ook de 'tegla' in bedwang houden als deze de omstanders al te veel bedreigen. De Grote maskers ten slotte laten zich zelden zien, zij treden alleen bij belangrijke gebeurtenissen op. Zij zijn eigendom van hooggeplaatste families. Kenmerkend voor de grote maskers is de bewegende onderkaak, een teken dat ze daadwerkelijk 'iets te zeggen hebben'. Wanneer zij tot het publiek spreken bewegen ze deze kaak op en neer en vertaalt hun begeleider vervolgens hetgeen ze zeggen. In hun hand houden ze een olifantstand, in het dagelijks leven het teken van een familiehoofd. De hoogsten in rang zijn afgezet met luipaardtanden. Deze maskers worden door meerdere begeleiders omringt en schrijden waardig voort. Zij hebben geen dreigende houding en stralen achting en welwillendheid uit. De bewegende onderkaak van dit masker zou er dus op kunnen duiden dat het masker tot de categorie grote maskers behoort. Over de gehele breedte van de onder- en bovenkaak zijn kleine gaatjes zichtbaar, in een enkele zit een klein hulsje gestoken. Vermoedelijk hebben in alle gaatjes dit soort papieren hulsjes gestoken gezeten, deze werden gemaakt van opgerolde papieren omhulsels voor buskruit. De kokervormige ogen zijn bij dit masker afgesloten, tussen de 'ogen' en de neus zijn echter twee horizontale gleuven aangebracht waardoor de gemaskerde in de verte kan zien. Tussen de neus en de mond zitten ook twee openingen die de drager in staat stelt bij het lopen voor zich op de grond te kijken. Een masker kan niet van categorie veranderen, een dansmasker kan bijvoorbeeld nooit een 'tegla' worden. Een masker kan echter wel in rang stijgen als hij al generaties lang z'n taken goed volbracht heeft. In dat geval wordt hij door het hoogste masker in zijn gebied bevorderd tot het recht de kleur wit te dragen. Het gehele masker of alleen delen ervan worden daarop met witte kleurstof bedekt. Dit masker heeft misschien ook een dergelijke bevordering ondergaan, een witte kleurstof is op de slagtanden, ogen en mond aangebracht. Wit is bij de Wee de kleur van vreugde, goedheid, vredelievendheid en schoonheid. Zwart daarentegen betekent gevaar, kwaadaardigheid en is typisch voor de 'tegla'. Dit masker heeft dus de kenmerken van beide typen en is niet met zekerheid in een categorie in te delen. De maskers hebben aparte eigennamen die anders zijn dan de namen van mensen. Aan het type naam is de categorie waartoe het masker behoort af te leiden. De maskers zijn volgens Himmelheber de aardse verschijningsvorm van wezens die in het bos leven. De Wee doen echter geen enkele poging de identiteit van de maskerdrager geheim te houden, iedereen weet wie onder het masker schuil gaat. Alleen wanneer het masker in vol ornaat optreedt mag niemand blijk geven van enige herkenning, het masker is dan een onaantastbaar bovenmenselijk wezen uit het bos. Het masker is dan niet langer een voorstelling van het boswezen, maar het boswezen zelf, deze neemt bezit van het masker en zijn drager. Deze geest kan zelfs een optreden van het masker afdwingen door bezit te nemen van de eigenaar van het masker (Hans Himmelheber in Homberger, 1997, pag. 13 t/m 45). |
Date |
before 1955 date QS:P571,+1955-00-00T00:00:00Z/7,P1326,+1955-00-00T00:00:00Z/9 |
Dimensions | 45 x 22cm (17 11/16 x 8 11/16in.) |
Accession number |
4133-42 |
Notes |
Nederlands: Culturele Herkomst: Bush Kru, Guere, Guerze, Karan, Kra, Kran, Ngere, Nguerze, Ouebe, Wee, Wobe Functionele categorie: dance, dance attributes and dance costumes, dans, dansornaat en toebehoren, representaties van het bovenaardse, representations of the supernatural Geografische Herkomst: Côte d'Ivoire, Ivoorkust, Ivory Coast Materiaal - hoofd: hout Materiaal - overig: bast, kleurstof, leer, pigment Objecttrefwoord: klapbekmaskers Techniek: Beschilderd, Gesneden, Gevlochten |
Source/Photographer | Collectie Stichting Nationaal Museum van Wereldculturen |
Licensing[edit]
This file was provided to Wikimedia Commons by the National Museum of World Cultures as part of a cooperation project. The museum brings together the collections of the Tropenmuseum, Afrika Museum and the Museum of Ethnology. It exclusively provides images that are either made by its own staff, or that are otherwise free of copyright.
Bahasa Indonesia ∙ dansk ∙ Deutsch ∙ English ∙ español ∙ français ∙ italiano ∙ magyar ∙ Nederlands ∙ Plattdüütsch ∙ polski ∙ português ∙ sicilianu ∙ Tiếng Việt ∙ македонски ∙ русский ∙ മലയാളം ∙ +/− |
- You are free:
- to share – to copy, distribute and transmit the work
- to remix – to adapt the work
- Under the following conditions:
- attribution – You must give appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that suggests the licensor endorses you or your use.
- share alike – If you remix, transform, or build upon the material, you must distribute your contributions under the same or compatible license as the original.
This file by Tropenmuseum was uploaded as part of the Share Your Knowledge project developed within WikiAfrica. |
File history
Click on a date/time to view the file as it appeared at that time.
Date/Time | Thumbnail | Dimensions | User | Comment | |
---|---|---|---|---|---|
current | 10:33, 21 July 2012 | 434 × 700 (105 KB) | M.casanova (talk | contribs) |
You cannot overwrite this file.
File usage on Commons
The following 2 pages use this file:
Metadata
This file contains additional information such as Exif metadata which may have been added by the digital camera, scanner, or software program used to create or digitize it. If the file has been modified from its original state, some details such as the timestamp may not fully reflect those of the original file. The timestamp is only as accurate as the clock in the camera, and it may be completely wrong.
Camera manufacturer | NIKON CORPORATION |
---|---|
Camera model | Mod NIKON D1X |
Exposure time | 2/5 sec (0.4) |
F-number | f/9 |
Date and time of data generation | 13:31, 12 September 2008 |
Lens focal length | 28 mm |
Horizontal resolution | 72 dpi |
Vertical resolution | 72 dpi |
Software used | Ver.1.01 |
File change date and time | 13:31, 12 September 2008 |
Y and C positioning | Centered |
Exposure Program | Manual |
Exif version | 2.1 |
Date and time of digitizing | 13:31, 12 September 2008 |
Meaning of each component |
|
APEX exposure bias | 0 |
Maximum land aperture | 3 APEX (f/2.83) |
Metering mode | Pattern |
DateTime subseconds | 36 |
DateTimeOriginal subseconds | 36 |
DateTimeDigitized subseconds | 36 |
Supported Flashpix version | 1 |
Color space | sRGB |
Sensing method | One-chip color area sensor |
File source | Digital still camera |
Scene type | A directly photographed image |
GPS tag version | 0.0.0.2 |