File:"ΝΥΜΦΕΣ - ΠΑΝ" (3210487528).jpg

ΝΥΜΦΕΣ - ΠΑΝ Οι Νύμφες, κόρες του Διός, ήταν θεές της φύσης. Κατοικούσαν στις πηγές, στα βουνά που τα διασχίζουν ποτάμια και στα άλση. Λόγω της στενής τους σχέσης με το γονιμοποιό στοιχείο, το νερό, λατρεύονταν ως δαίμονες της γονιμότητας και της βλάστησης, ι Προστάτευαν τα φυτά και τα ζώα, αλλά παράλληλα ήταν και κουροτρόφοι, ανέτρεφαν δηλαδή -κατά περίπτωση- και ανθρώπους. Λατρεύονταν μαζί με τον Απόλλωνα, τον ποτάμιο θεό Αχελώο και τον Διόνυσο, κυρίως όμως μαζί με τον Ερμή και το γιο του, τον Πάνα. Ο Παν, ο αρκαδικός ποιμενικός θεός, ταυτίζεται με τη γενεσιουργό δύναμη της ζωής. Η σχέση του με τη γονιμότητα συνδέει τη λατρεία του με αυτή των Νυμφών. Λατρεύονταν από κοινού σε υπαίθρια, συνήθως, ιερά ή σε σπήλαια κοντά σε ποτάμια, όπως στον Ιλισό στην Αθήνα ή πάνω σε βουνά και σε λόφους. Σημαντικότατα ιερά των Νυμφών και του Πανός βρίσκονται στην βόρεια και στη νότια κλιτύ της Ακροπόλεως, καθώς και σε σπήλαια στην Πάρνηθα, στην Πεντέλη, στον Υμηττό (Βάρη), στην Ελευσίνα και αλλού. Από τα τέλη του 5ου έως και τον Ιο αι. π.Χ., τα λεγόμενα σπηλαιόμορφα ανάγλυφα, μία ιδιαίτερη κατηγορία, ήταν χαρακτηριστικά αναθήματα σε αυτά τα ιερά. Μέσα στα διαμορφωμένα σε σχήμα σπηλαίου ανάγλυφα οι Νύμφες παριστάνονται άλλοτε να κάθονται (αρ. ευρ. 4466) και άλλοτε να χορεύουν υπό τους ήχους της σύριγγας του Πανός (αρ. ευρ. 4465, 1449), οδηγούμενες στον κύκλιο χορό τους από τον Ερμή. Τα αναθηματικά ανάγλυφα με απεικονίσεις των Νυμφών και του Πανός παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον, γιατί απηχούν τις λαϊκές θρησκευτικές αντιλήψεις των αρχαίων Ελλήνων με μεγαλύτερη αμεσότητα και ζωντάνια από ό,τι άλλα έργα της αρχαίας ελληνικής τέχνης.